Allah’ın insana bahşetmiş olduğu nimetlerden biri de sahip olduğu dildir. Sosyal bir varlık olarak yaratılan insan günlük olarak birçok kimse ile iletişim halindedir. Bu sayede derdini, fikrini, meramını karşı tarafa aktarır. İnsanın, insanlarla girmiş olduğu bu iletişim de elbette bir sorumluluk gerektirmektedir. İnsan midesine haram girdirmemekten, kulağını insanların özel konuşmalarına kabartmamaktan, gözleriyle haramlara bakmamaktan sorumlu olduğu gibi dilini de bir takım yasaklardan korumak zorundadır. Bu konuda hz. Ali’ye atfedilen meşhur bir söz vardır: “Söz ağzından çıkana kadar senin esirindir. Ağzından çıktıktan sonra sen onun esiri olursun” bundan dolayı ağzımızdan çıkanı kulağımız duymalıdır.
Dilimizle söylediklerimizden sorumlu tutulmamıza hadiste geçen diyalog örneklik teşkil etmektedir;
Bir adam Resûlullah -sallallâhu aleyhi ve sellem-’e: Ey Allah’ın Resûlü! Falan kadının nâfile olarak çok namaz kıldığından, çok sadaka verdiğinden, çok oruç tuttuğundan, ancak diliyle komşusuna eziyet ettiğinden söz ediliyor, (ne buyurursunuz) dedi. Efendimiz -sallallâhu aleyhi ve sellem-: “– O cehennemde olacaktır” buyurdu. Adam tekrar dedi ki: – Ey Allah’ın Resûlü! Bir kadının da nâfile olarak az oruç tuttuğundan, az namaz kıldığından, az sadaka verdiğinden, sadece ufak tefek şeylerden sadaka verdiğinden, ancak diliyle komşusunu rahatsız etmediğinden söz ediliyor (bunun hakkında ne dersiniz?) Peygamberimiz -sallallâhu aleyhi ve sellem-: “– O da cennette olacaktır” buyurdu.
Yüce Rabbimiz; “ İnsanı biz yarattık ve elbette içinden geçenleri biliriz; sağında solunda oturmuş iki alıcı (yaptıklarını) alıp kaydederken biz ona şah damarından daha yakınız. O hiçbir söz söylemez ki yanında çok dikkatli bir gözetleyici olmasın!” buyurmaktadır. Bu ayette Allah ağzımızdan çıkan her sözün mesuliyetini bize hatırlatmaktadır. Söylediğimiz sözler kaybolup gitmemekte bilakis kaydolup işlenmektedir.
Dilimiz ile günah işlemek hiçbir şekilde basite alınmamalıdır. Çünkü insan bir sözüyle (şehadet kelimesiyle) İslam’a girerken bir sözüyle (inkar kelimeleriyle) de İslam dairesinden çıkabilmektedir. Örneğin bir insan elmaya bakarak “bu elmayı Allah ne güzel yaratmış” dese bu onun imanına işarettir. Başka bir insan da “bu elmayı tabiat ne güzel yaratmıştır” ya da “bu elma kendiliğinden olmuştur” dese bu da onun inkârına işarettir.
Bir gün Peygamber Efendimiz dilini tutmuş ve sahabisi Muaz b. Cebel’e: “–Dilini koru!” buyurmuştur. Muaz’da: “–Biz konuştuklarımızdan da hesâba çekilecek miyiz?” diye sorunca Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem-: “–Allah hayrını versin ey Muâz! İnsanları yüzüstü Cehennem’e sürükleyen, ancak dillerinin ürettikleridir!” buyurmuştur. Bu sebeple, sorum suzca söz söylemekten titizlikle sakınmak gerekir.
Son olarak dilimizle çok basit bir şekilde işleyebileceğimiz günahları bir hatırlayalım ve bu günahlardan uzak durmaya gayret edelim:
1- Dilimizle Allah’ı yok saymak veya ona isyan ifade eden cümleler kurmak. Bu konuda dinlediğimiz/söylediğimiz şarkı ve türkülerin sözlerine dikkat etmemiz gerekiyor.
2- Gıybet etmek. Gıybet : bir kişinin arkasından kişi duyduğunda hoşuna gitmeyeceği şeylerle anmaktır. Gıybeti edilen kişi savunmasızdır belki ortamda olsa hakkını savunacaktır.
3- İftira atmak. İftira : Bir kimseye işlemediği bir suçu isnat etmektir.
4- Yalan Söylemek : bir konuda gerçeğe aykırı haber veya bilgi vermektir.
5- Yalan yere şahitlik etmek
6- Yalan Yere Yemin ve Yalanla Mal Satmak
7- Bozgunculuk için insanlar arasında Söz Taşıma
8- Dedikodu Yapmak : Dedikodu: Başkalarının kişisel ve özel konuları hakkında yapılan konuşmalardır.
8- Küfür etmek, hakaret etmek
9- Biriyle alay etmek, lakap takmak
Hepimizin günlük hayatta hiçbir emek sarf etmeden işleyebileceği bu günahlardan Rabbim cümlemizi korusun.
