Bazı ayetlerde ahirette tartının kurulacağı (Araf [7] 8; Enbiya [21] 47), bazılarında ise kurulmayacağının belirtilmesi çelişki olarak değerlendirilmektedir. Oysaki ayetlere bütüncül ve bağlamlarına uygun bakıldığında herhangi bir çelişkinin olmadığı kolaylıkla görülmektedir. Tartı ile ilgili ayetleri üç grup olarak ele almak mümkündür:
Tartı Kurulmayacaklar / Değerlendirmeye Alınmayacaklar
Allah’ın ayetlerini ve O’na kavuşmayı inkâr edenlerin, şirk üzere ölmüş olanların yaptıkları davranışlar hiçbir değerlendirmeye tâbi tutulmayacak (Kehf [18] 105; Nisa [4] 48, 116). Bunlara yine de amel kitapları (defterleri) verilecek (İsra [17] 13-14).
Tartı Kurulmadan Doğrudan Cennete Gidecekler
Büyük günah (mesela cinayet, faiz, zina...) işlememiş olan Mü’minlerin davranışları hiç tartılmayacak. Küçük günahları örtülüp direkt cennete alınacaklardır. (Nisa [4] 31).
Tartı Kurulacaklar
Tartı, müşrik olmayıp büyük günah işlemiş olanlar için kurulur. Bunlardan tartıları ağır gelenler cennete alınacaklar (Karia [101] 6; Meryem [19] 68-72; Mü’minun [23] 102). Ama tartıları hafif gelenler cehenneme gönderileceklerdir. (Mü’minun [23] 103).
