Dr. Ömer KALAYCI / Halk Sağlığı Uzmanı / Demirci İlçe Sağlık Müdürlüğü


14 Kasım Dünya Diyabet Günü


Her yıl 14 Kasım, diyabet konusunda farkındalığı artırmak, hastalığın etkilerine dikkat çekmek ve toplumun diyabet hakkında bilinçlenmesini sağlamak amacıyla Dünya Diyabet Günü olarak kutlanmaktadır.
Bu özel günün temel amaçları şunlardır:
• Diyabet hakkında bilgi ve farkındalığı artırmak,
• Yeni diyabet vakalarının oluşmasını önlemek,
• Diyabet hastalığına ve diyabetli bireylerin yaşamına dikkat çekmek,
• Diyabet geliştiği halde henüz tanı almamış kişilerin teşhis ve tedaviye ulaşmalarını sağlamak,
• Diyabetli bireylerin tedavilerine uyumunu artırmak ve komplikasyonların önlenmesine katkıda bulunmak,
• Ortaya çıkabilecek komplikasyonların tedavisini desteklemek,
• İş yerlerinde diyabetli bireylerin tedavi süreçlerine uyum göstermelerine yardımcı olmak.
Dünya Diyabet Günü, diyabetin birey ve toplum sağlığı üzerindeki etkilerini hatırlatarak, sağlıklı yaşam alışkanlıklarının önemini vurgulayan bir farkındalık günüdür.
Diyabet (şeker hastalığı), insülin hormonunun eksikliği veya etkisizliği sonucu ortaya çıkan; kan şekeri düzeyinin normalin üzerine çıkmasıyla seyreden, kronik ve ilerleyici bir hastalıktır.

Diyabetin Önemi ve 
Komplikasyonlar
Diyabet, erken teşhis ve doğru tedaviyle kontrol altına alınabilen bir hastalıktır. Düzenli kan şekeri takibi, sağlıklı beslenme, fiziksel aktivite ve doktor önerilerine uyum, hastalığın komplikasyonlarını önlemede büyük önem taşır.
Diyabet kontrol altında tutulmadığında ise, hayatı tehdit eden komplikasyonlar gelişebilir:
• Kan şekerinin aşırı yükselmesi sonucu “şeker koması” olarak bilinen durum,
• Kan şekeri düşüklüğü (hipoglisemi) sonucu bilinç kaybı,
• Görme kaybı, sinir hasarı ve böbrek yetmezliği,
• Kalp krizi ve inme (felç) riskinde artış,
• Yara iyileşmesinde gecikme, doku ve uzuv kayıpları (ayak parmakları, ayak, bacak),
• Obezite, damar sertliği ve hipertansiyon gibi ek sağlık sorunlarının artışı.

Bu nedenle, diyabetli bireylerin yanı sıra ailelerinin, iş arkadaşlarının ve sosyal çevrelerinin de diyabet hakkında bilgi sahibi olması hayati önem taşır.

Diyabetten Korunmak İçin:
• İdeal kilomuzu korumaya özen gösterelim.
• Dengeli ve sağlıklı beslenelim.
• Fiziksel aktiviteyi artırarak hareketsiz yaşam tarzından kaçınalım.
• Fazla şeker tüketiminden kaçınalım.
• Şeker eklenmiş ürünleri ve gizli şeker içeren gıdaları tüketmemeye özen gösterelim.
• Etiket okuma alışkanlığı kazanalım.
• Katkı maddesi ve aşırı yağ içeren ürünlerden uzak duralım.

İşyerinde Diyabetin Önemi
Modern çalışma hayatı, uzun çalışma saatleri, düzensiz beslenme, stres ve hareketsizlik gibi etkenlerle diyabet riskini artırabilir.
Diyabeti olan çalışanların sağlıklı bir şekilde iş yaşamlarını sürdürebilmeleri için düzenli aralıklarla beslenmeleri, kan şekeri ölçümü yapmaları ve ilaç ya da insülin uygulamalarını aksatmamaları gerekir. Destekleyici bir işyeri ortamı, hem diyabet yönetimini kolaylaştırır hem de çalışanların genel verimliliğini ve yaşam kalitesini yükseltir.

İşverenler İçin Farkındalık
Adımları
Esnek çalışma: Diyabetli çalışanların öğün, ölçüm ve ilaç saatlerine uyum sağlamalarına yardımcı olun.

Sağlıklı beslenme ortamı:   Kantinlerde veya dinlenme alanlarında şekeri azaltılmış, lifli ve dengeli yiyecek seçenekleri sunun. Yemek hizmeti sunan işyerleri, diyabetli bireylerin ihtiyaçlarına uygun menü seçenekleri sunmalıdır.

Fiziksel aktivite teşviki : 
Kısa yürüyüş molaları verilmesini, egzersiz etkinlikleri veya şirket içi spor kulüplerinin desteklenmesini teşvik edin.

Eğitim ve farkındalık: İşyerinde diyabet konusunda bilgilendirici seminerler düzenleyin.
Örneğin, her yıl 14 Kasım Dünya Diyabet Günü kapsamında farkındalık etkinlikleri plânlanabilir.

Destekleyici tutum: 
Diyabetli çalışanlara karşı ayrımcılığın ve önyargıların önüne geçin.
Empati, açık iletişim ve destekleyici bir yaklaşım; çalışan bağlı-lığını ve motivasyonu artırır.

Çalışanlar İçin Öneriler
Kan şekeri takibini düzenli yap.
Öğün atlama ve yeterli su iç.
Hareketsiz kalma : 
Asansör yerine merdiven kullan, kısa yürüyüşler yap.
Stresi yönet :
Nefes egzersizleri yap, molalar ver, zamanı planla.
Acil durumlara hazırlıklı ol:   Gerekirse iş arkadaşlarını durumun hakkında bilgilendir, böylece acil bir durumda hızlı destek alabilirsin.
Diyabet yönetimi yalnızca bireyin değil, kurum kültürünün de bir parçasıdır.
Sağlıklı çalışan = Verimli işyeri

Sonuç Olarak :

Diyabet, hayatımızı doğrudan etkileyen önemli bir kronik hastalıktır.
Bu nedenle diyabetin oluşmasını önlemek, erken tanı koymak, uygun tedavi ve düzenli takiplerle komplikasyonlardan korunmak son derece önemlidir.
Bilgili ve farkında olmak, diyabetle sağlıklı bir yaşam sürmenin ilk adımıdır.
Unutmayalım: Diyabet erken teşhis ve doğru tedaviyle kontrol altına alınabilir.

YAZARLAR